Metoda Ilizarowa

Metoda Ilizarowa to popularna metoda wydłużania, scalania oraz korekcji kształtu kości. Metoda zakłada stosowanie specjalnego stabilizatora, który powszechnie nazywany jest aparatem Ilizarowa. Początkowo stabilizator Ilizarowa był wykorzystywany do leczenia złamań – wiedząc, że nacisk na powierzchni złamania sprzyja gojeniu kości Ilizarow opracował zewnętrzny aparat do stabilizacji mocowany wokół kończyny. Aparat umożliwiał kompresję, a co za tym idzie przyspieszał leczenie złamań. Jednak, jeden z pacjentów Ilizaorwa nie zrozumiawszy polecenia lekarza zamiast stopniowo zwiększać nacisk w obrębie niezrośniętego złamania poprzez dokręcanie pręta, obracał pręt w przeciwnym kierunku tym samym oddalając od siebie oba końce złamanej kości. Ilizarow zauważył, że miejsce ubytku pomiędzy odłamami wypełniło się nowo wytworzoną tkanką kostną. Ta obserwacja stała się podstawą dla procedury medycznej, która wcześniej wydawała się nieosiągalna – wydłużania kończyn.

Metoda Ilizarowa obecnie

Metoda Ilizarowa to pierwsza z metod wydłużania kości, która znalazła zastosowanie w leczeniu wielu schorzeń ortopedycznych na całym świecie. Obecnie jest to jedna z alternatyw, na którą mogą się zdecydować pacjenci.

Jak przebiega procedura leczenia?

Wydłużanie kończyn przy pomocy metody Ilizarowa składa się z trzech etapów:

• osteotomii,
• dystrakcji,
• stabilizacji.

Osteotomia polega na na podskórnym przecięciu lub złamaniu kości w sposób pozwalający na zachowanie ciągłości okostnej. Dzięki temu kość jest odżywiana przez cały okres trwania leczenia. Następnie zakłada się aparat Ilizarowa –  drutami Kirschnera przewierca się leczoną kość, a potem mocuje się je do pierścieni za pomocą śrub. Pierścienie umiejscowione są powyżej i poniżej miejsca przecięcia kości.

Dystrakcja polega na odsuwaniu od siebie obu końców złamanej kości za pomocą aparatu. W ubytku stopniowo zaczyna się tworzyć nowa tkanka kostna, a sąsiednie tkanki kostne zostają przebudowane.

Stabilizacja to proces, na etapie którego nowo powstała kość podlega mineralizacji, a aparat Ilzarowa jest stopniowo demontowany.

Dzięki zastosowaniu metody Ilizarowa kość może zostać wydłużona w tempie równym 1 mm w ciągu doby. W krajach azjatyckich metoda ta znalazła zastosowanie także w medycynie plastycznej. Korzystają z niej pacjenci zdrowi, którzy chcą zyskać kilka dodatkowych centymetrów wzrostu.

Jak zbudowany jest aparat Ilizarowa?

Aparat Ilizarowa tworzy przestrzenną szkieletową konstrukcję, która na pierwszy rzut oka sprawia wrażenie bardzo skomplikowanej. Tymczasem jego budowa jest relatywnie prosta, a skuteczność wysoka. Aparat Ilizarowa składa się z kołowych pierścieni. Są one usytuowane powyżej i poniżej szczeliny w kości, którą lekarz wykonuje na etapie przeprowadzania osteotomii. Pierścienie są połączone ze sobą prętami gwintowanymi i zespolone z kością. Do zespolenia wykorzystuje się tzw. druty Kirschnera. Druty Kirschnera są zakończone specjalne wyprofilowanym ścięciem. To pozwala na przewiercenie leczonej kości samym drutem, bez użycia dodatkowych narzędzi.

Z czego składa się zewnętrzna konstrukcja aparatu?

Podstawowe elementy, z których składa się aparat Ilizarowa to:

• pierścienie i półpierścienie stabilizacyjne,
• łuki,
• pręty teleskopowe,
• pręty gwintowane,
• drobne elementy, które umożliwiają prawidłowe mocowanie oddalonych od płaszczyzn pierścieni drutów Kirschnera.

Co sprawia, że aparat Ilizarowa jest tak skuteczny?

O skuteczności działania aparatu decyduje jego charakterystyczna konstrukcja. Pozwala ona na unifikację części aparatu i uzyskanie konfiguracji przestrzennej, która zapewnia najbardziej optymalne parametry leczenia dla danego przypadku. W praktyce oznacza to, że aparat Ilizarowa może być dopasowany do nie tylko do konkretnego typu leczenia – wydłużanie, scalanie, korekcja kształtu kości – ale również indywidualnych cech anatomicznych pacjenta.